Ngoại trưởng hai nước Trung – Nhật đã có một cuộc hội đàm ‘căng thẳng’ về tranh chấp biển đảo trên Biển Hoa Đông bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York.
Hãng tin Nhật Kyodo dẫn lời ngoại trưởng nước này cho biết không khí hội đàm ‘rất gay gắt’.
Còn hãng tin Trung Quốc Tân Hoa Xã cho biết trong cuộc gặp này phía Trung Quốc đã lặp lại tuyên bố chủ quyền của họ đối với quần đảo Điếu Ngư mà phía Nhật gọi là Senkaku.
‘Lỗi của Nhật’
Hai Ngoại trưởng Koichiro Gemba và Dương Khiết Trì gặp nhau khoảng một giờ đồng hồ vào cuối hôm thứ Ba ngày 25/9.
Cuộc gặp này diễn ra theo yêu cầu của Ngoại trưởng Gemba, hãng tin Pháp AFP cho biết, và đây là cuộc gặp ở cấp cao nhất ở hai phía kể từ khi chính phủ Nhật có động thái ‘mua lại’ đảo.
Theo Tân Hoa Xã thì ông Dương đã ‘lặp lại lập trường nghiêm khắc của Trung Quốc’ và gọi hành động ‘mua lại’ đảo từ tay chủ sở hữu tư nhân người Nhật là ‘vi phạm trắng trợn chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc’.
Ông nói thêm rằng động thái của Nhật Bản là sự ‘chối bỏ thẳng thừng’ sự bại trận của nước này trong Đệ nhị Thế chiến và là ‘thách thức nghiêm trọng đối với trận tự thế giới thời hậu chiến’.
"Động thái (mua đảo) của Nhật Bản là sự chối bỏ thẳng thừng sự bại trận của nước này trong Đệ nhị Thế chiến và là thách thức nghiêm trọng đối với trận tự thế giới thời hậu chiến."
Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì
Hành động của phía Nhật đã làm thổi bùng sự căm phẫn trong lòng 1,3 tỷ người dân Trung Quốc, Ngoại trưởng Dương được Tân Hoa Xã dẫn lời nói với người đồng nhiệm Nhật Bản.
“Trung Quốc sẽ không khi nào dung thứ cho bất cứ hành động đơn phương nào của phía Nhật đối với Điếu Ngư Đảo,” ông nói, “Trung Quốc sẽ tiếp tục có những biện pháp kiên quyết để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.”
Dương Khiết Trì nhấn mạnh rằng tình hình căng thẳng hiện nay là do phía Nhật Bản gây ra và rằng Tokyo phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về hành động của mình.
‘Đừng ảo tưởng’
“Phía Nhật phải đối mặt với thực tế, đừng có ảo tưởng, có những bước đi cụ thể để sửa chữa sai lầm và chấm dứt mọi hành động làm tổn hại đến chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc,” ông nói.
“Chỉ như thế thì mối quan hệ Trung-Nhật mới có thể trở lại con đường phát triển ổn định và lành mạnh,” ông nói thêm.
Về phần mình, ông Gemba hối thúc Trung Quốc kiềm chế và mô tả không khí hội đàm là ‘gay gắt’, Kyodo đưa tin.
Gemba muốn thuyết phục Trung Quốc nhìn nhận việc họ quốc hữu hóa các hòn đảo không có người ở này, theo Kyodo.
"Phía Nhật phải đối mặt với thực tế, đừng có ảo tưởng, có những bước đi cụ thể để sửa chữa sai lầm và chấm dứt mọi hành động làm tổn hại đến chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc."
Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì
Quan điểm của phía Nhật là họ ‘mua lại’ các hòn đảo này là để quản lý chúng một cách ‘hòa bình và bền vững’.
Cũng trong ngày 25/9, các tàu của Nhật Bản và Đài Loan đã đấu vòi rồng với nhau sau khi một đội tàu cá của Đài Loan được tàu tuần duyên nước này yểm trợ xâm nhập vào vùng biển xung quanh quần đảo tranh chấp mà phía Nhật cho là thuộc hải phận của họ.
Một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã cảnh báo rằng sự hiện diện của đội tàu Đài Loan có nguy cơ dẫn đến ‘bước đi sai’ hay ‘tai nạn’, hãng tin Mỹ AP cho biết.
Trước đó, thứ trưởng Ngoại giao Trung-Nhật cũng đã gặp nhau ở Bắc Kinh nhưng cũng không thể làm dịu được căng thẳng.
Bắc Kinh cũng có một loạt động thái phản công kể từ Nhật công bố mua lại các hòn đảo tranh chấp.
Trong đó có việc họ hoãn buổi lễ kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.